Ali Farka Touré

Mali dedikleri yer bir küçük Afrika. içinden selam ediyor bize güzel gitar tınılarıyla, minimalist burnu kalkık tavırlardan çok uzaklarda ağıt yahut türkü söyleyen vokalleriyle, alkışlarıyla, köklü müzik geleneklerine kulak veren müzisyenleriyle...
Ali Farka Touré bugünkü konumuz. Missisippi Deltası'nın yorgun ve yoğun blues'una karşılık, zihni açan, dertlere deva veren müziğiyle karşımıza çıkıyor Mali'den taa... Mali'nin Robert Johnson'ı diyorlar ona. büyükçe bir ailenin sağ kalan çocuğu Ali; oradaki geleneğe göre, Ali İbrahim olan adı, Ali Farka olarak değiştiriliyor, çünkü ölen çocuğun adı yeni doğan çocuğa verilmiyor. gelenek bu ya, göbek isim garip olmak zorunda. "Farka" diyorlar ona: eşek. (galiba kendisiyle kalp yolum burada birleşiyor)
Ry Cooder ile yaptığı Talking Timbuktu* adlı albümü ile Grammy kazanıyor. albümde bir şarkı var, vücuda gelirse bir gün, onu iki günde öldüreceğim bana çektirdiği çile yüzünden: "Diaraby" -dinleyin.

ne gariptir ki, bir sürü müzisyenin ölümünü gördüm. birazcık daha erken gelebilseydim hani, şöyle bir beş sene, hiçbir şey böyle olmayacaktı. nasıl olacaktı bilmiyorum ama, en azından gidip Ali Farka Dede'yi müziğini alıp kaçtığı pirinç tarlasında görebilirdim. ha niye gitti derseniz, müziğinin Afrika köklerinden uzaklaştığını düşünmüş. gitmiş, nijer deltası kıyısında pirinççiliğe başlamış.
lakin 2006'nın Mart'ında Toumani Diabate ile yaptığı albümde dediği gibi "in the heart of the moon" mealen, ayın kalbine doğru yola çıkıyor.
bana da toprağına bol su aksın yüce Farka, müziğin, ağacın köklerine güzellik versin, demek kalıyor. zira kendisi Amerikan Blues'u için şunları diyor: "i am the root and the trunk, all they have is the branches and the leaves"
olur da hoşunuza gelmiştir, buyrunuz buradan: Farka Dede

*Timbuktu, zamanında Amerikan gemilerinin Afrika'da ulaştığı son yer olduğu için sanırım, dünyanın sonu olarak görülüyormuş. bizim Patagonya hesabı, "dünyanın sonuna git taam mı" diye, "Timbuktu'ya hadin" derlermiş. bir de masallar var Timbuktu üzerine, ama şimdi çok uzun olacak, başka vakte...

giz.